امروز دنبال شبکه ای اجتماعی برای کتاب می گشتم. جایی که بتوانم لیست کتابهایی که خوانده ام را نگه دارم، با بقیه به اشتراک بگذارم، پیشنهاد کتاب ببینم و به راحتی کتاب دلخواهم را تهیه کنم. از میان لیست بلند بالا سایت های خارجی و لیست تقریبا تک موردی سایت های ایرانی، ازهر کدام یکی را انتخاب کردم (حدودا تصادفی) و با هم مقایسه ای انجام دادم. GoodReads در مقابل Booki.
البته این مشاهده شامل گشتی حدود نیم ساعته در هر کدام است و اگر ویژگی یا قابلیتی ویژه ای دیده نشده است بگذارید به حساب کمبود وقت.
1- ثبت نام
ثبت نام در بوکی نمونه ای از یک ثبت نام اعصاب خورد کن است. فیلد های الزامی ناخوشایند، پاک شدن بعضی فیلدها بعد از به مشکل خوردن ثبت نام ( که به وضوح ناتوانی سازنده را نشان می دهد ) و اخطار عجیب نسبت به اینکه اگر نام و نام خانوادگی به نظر مدیران سایت شبیه نام واقعی نباشد در اسرع وقت حذف می شوید!
در مقابل ثبت نام سایت گودریدز تنها با سه فیلد نام، ایمیل و پسورد در بالای صفحه اول به آسان ترین روش ممکن انجام میشود. امکان استفاده از اکانت های گوگل، فیس بوک و توییتر هم امکان جالبی است که از شر پر شدن همان سه فیلد هم خلاصتان می کند.
2- فضاهای خالی
فضاهای خالی آزار دهنده در صفحات بوکی و بویژه در نتایج جست و جوها. فضاهایی که نشان می دهد بوکی چیز دیگری برای گفتن ندارد.
در گودریدز خبری از فضای خالی نیست. از تمام فضاهای خالی استفاده شده است.
3- Recommendations
جز لاینفک سیستم های پیشنهاد دهنده ( فیلم، موسیقی، کتاب و ... ) پیشنهاد کتاب بر اساس شناسایی تدریجی علایق کاربران است. الگوریتم ها و روشهای به کار رفته در این سیستم ها بحث جالبی در "یادگیری ماشین" و "Data Mining" به حساب می آید. علاوه بر این روش خودکار، روش پیشنهاد توسط کاربران دیگر هم وجود دارد. اما در بوکی خبری از این سیستم نیست.
4- ژانر
در بوکی خبری از دسته بندی بر اساس ژانر نیست. در حالی که پیاده سازی یک Faced Search ساده مبتنی بر ژانر می تواند در یافتن کتابی خاص یا کتاب های مشابه خیلی مناسب باشد.
5- یکپارچه سازی با فروشگاه های کتاب
اگر شما از کتابی در گودریدز خوشتان آمد می توانید به راحتی سفارش تهیه آن را از روش های مختلف بدهید.
6- سایر شبکه های اجتماعی
امکان ارتباط با سایر شبکه های اجتماعی در گودریدز در نظر گرفته شده است ولی در بوکی نه.
7- هویت
در صفحات بوکی خبری از عنوان سایت و لوگو نیست (به جز درصفحه اول و پیش از Login ) . انتظار دارید در نوار بالایی یا پایینی کلمه بوکی را ببینی ولی چیزی پیدا نمی کنی!
8- جوایز
کتاب هایی که جوایز خاصی را برده اند، کتابهای سال، ماه و ... که توسط انجمن های و گروه های مختلف انتخاب شده اند در بوکی نیست. این لیست ها می تواند معیار مناسبی برای انتخاب کتاب های بعدی باشد که یک نفر می خواهد بخواند. اما در گودریدز در همان صفحه ابتدا و بدون ثبت نام هم می توانید این لیست ها را ببینید:
9- جست و جو
در هنگام جست و جو انتظار دو ویژگی را داشتم تا به نتیجه بهتری برسم: اول Auto-complete، مکانیزمی که برای اینگونه سایت ها از نان شب واجب تر است. فیلدها با این ویژگی می تواند بسیار در صرفه جویی در وقت و رسیدن به نتایج بهتر یاری رسان باشد. دوم، Spell Check که آن هم بسیار مهم است و متاسفانه گودریدز هم ترجیح داده است از این دومی استفاده نکند ( مثلا برای davinchi code نتیجه ای ندارد ولی با یک فضای خالی بین a و v کتاب را پیدا میکند: da vinchi code).
10- دوستی
در هر دوسایت امکان دوست شدن با سایر افراد وجود دارد. اما در گودریدز دو نوع ارتباط وجود دارد:1- فقط پیشنهاد کتاب های یک نفر را دنبال کنید 2-با او دوست شوید.
11- همه جا کتاب
در سایت بوکی، خیلی از صفحات هیچ اثری از کتاب نیست. تقریبا تنها پیشنهاداتی هم که دیدم شامل پیشنهادهای ثابت "نقد ویژه" و "کتاب های هفته" بود.
در گودریدز اما اوضاع متفاوت است. کافی است 10 دقیقه در این سایت چرخی بزنید و حتی به صورت تصادفی روی لینک ها کلیک کنید تا در پایان ده دقیقه تعداد زیادی کتاب پیشنهادی مشاهده کرده باشید. شبکه ای وسیع از کتاب ها که به واسطه ی هم ژانر بودن، نویسنده یکسان داشتن، دیده شده توسط افرادی که کتابی شبیه کتابی که شما دیدید را دیده اند، وجود در لیست های مشترک و ... همه بهانه ای است تا با دسته جدیدی از کتاب ها آشنا شوید.
در حالی که بوکی به این راحتی ها امکان Surf ( به معنای واقعی کلمه ) را نمی دهد. حتی امکان ظاهرا طبیعی کلیک روی نام نویسنده ی کتاب برای دیدن کتاب ی دیگر آن نویسنده هم وجود ندارد.
همچنین مشاهده کتاب ها در قالب مفهومی به نام قفسه انجام می شود که در رابط گرافیکی سعی شده شبیه قفسه کتاب واقعی باشد. اما هیچ فکری برای وقتی که تعداد کتاب ها زیاد باشد، نشده است. مثلا قفسه زیر که برای یکی از کاربران است 1457 کتاب دارد و شما مجبورید آنها را 12 تا 12 تا ببینید:
در واقع بوکی شبیه فروشنده ایست که حوصله مشتری را ندارد و ترجیه می دهد به جای آوردن جنس های مختلف، بشیند و مشتری خود جنس را پیدا کند. در مقابل گودریدز آنقدر جنس برای شما می آورد که شما را خجالت زده می کند.
12- کمک برای یافتن خود
گودریز پس از ثبت نام و طی چند گام سعی می کند شما را بشناسد و کتاب های مورد علاقه را فهمیده و دوستان قدیمی شما را که در این شبکه حضور دارند را برایتان پیدا کند ( با کمک کانتکت هاتان در سایر شبکه های اجتماعی انجام می شود ). روشی مرسوم برای اینگونه سایت ها.
یافتن دوستان
تخمن سلیقه کاربر
در مقابل بوکی ترجیح می دهد خودتان گلیمتان را آب بیرون بکشید! از یافتن خودکار دوستان قدیمی خبری نیست. سلیقه شما هم برای کسی مهم نیست. قطعا حس تنها بودن و لزوم از ابتدا شروع کردن به ساختن شبکه دوستان، باعث انصراف دسته ای از کاربران برای ادامه عضویت در این گونه سایت ها می شود.
13- این کتاب فقط برای شما نیست!
برخلاف گودریدز، در بوکی هرکاربر حق ویرایش اطلاعات کتاب را ندارد. حس مشارکتی که به راحتی نابود میشود!
به عنوان نتیجه گیری از این مقایسه، می توان لیستی از مواردی که باید یک شبکه اجتماعی کتاب داشته باشد را تهیه کرد:
ثبت نام آسان و حتی امکان استفاده از سایر اکانت ها ( برپایه استاندار OpenID )
تسهیل ساختن شبکه دوستی با ورود اطلاعات از سایر اکانت های کاربر و یافتن دوستان جدید مناسب، با توجه به رفتار کاربر
امکان به اشتراک گذاری محتوا بر روی سایر شبکه های اجتماعی
استفاده از روشهای پیشنهاددهی سفارشی مبتنی بر شناخت علایق کاربر
امکان تولید و اصلاح محتوا به صورت اشتراکی
امکان تهیه آسان کتاب ها
هرچه غنی تر کردن پیوند بین ( گراف ِ ) کتاب ها، محتواها و کاربران
نکته آخر اینکه تقریبا تمام سایت هایی که به اشتراک گذاری کتاب می پردازند در ایران فیلتر هستند! البته با توجه به کتاب های معرفی شده در بخش "نقد ویژه" و "کتاب های هفته"، بوکی هم تمام تلاشش را برای فیلتر نشدن می کند!!
